Çocuğunuz Bazı Harfleri Söyleyemiyorsa Neler Yapabilirsiniz?

Çocuğunuz konuşurken /r/, /s/, /k/ gibi bazı konuşma seslerini üretemediğini gözlemliyor ve bu durumda ne yapmanız gerektiğini bilmiyor olabilirsiniz. Hatta "Okula başlayınca / okumayı öğrenince geçer." diye düşünüyor veya çevrenizdekiler bu tarz tavsiyeler veriyor olabilir.

Bu yazıda, çocuğunuz bazı harfleri üretemiyorsa doğru yaklaşımlar nelerdir başlığını 3 maddede inceleyeceğiz.

Çocuklar konuşmayı hata yaparak ve hatalarını düzelterek öğrenirler. Konuşma seslerinin belirli dönemde yanlış üretilmesi normal kabul edilirken (3 yaşındaki bir çocuğun /r/ sesini üretememesi gibi), belirli dönemlerde (5 yaşındaki bir çocuğun /r/ sesini üretememesi) hatalı kabul edilir.

Bazı çocuklar hatalı üretimler yapmaya devam ediyor olabilir.

Peki çocuğunuza nasıl yardım edebilirsiniz?

1. Doğru Üretim İçin Çocuğunuzu Zorlamayın

Çocuğunuzun yanlış söylediği kelimeleri heceleterek veya tekrar tekrar söyleterek doğru üretimi duymaya çalışıyor olabilirsiniz. Tekrarlı üretimler yaptırmak çocuğunuzun sizinle iletişim kurmak istememesine, sürekli kontrol edildiğini hissetmesine yol açabilir. 

Çocuğunuza kelimeyi doğru söyletmeye çalışmak yerine, doğru üretimi farklı ortamlarda ve hafif vurgulu bir şekilde üreterek yardımcı olabilirsiniz.

Mesela "kedi" ye "tedi" diyen bir çocuğu ve o çocuğa sunulan iki farklı yaklaşımı ele alalım;

I.Yaklaşım

Ç: "Anne, tediye bat"

A: "Neye bakıyım, anlamadım? Ke-di mi? Hadi sen de söyle! Keedi"

II. Yaklaşım

Ç: "Anne, tediye bat."

A: "Aaaa, ne kadar tatlı kedi. Tüyleri yumuşacık kedi. Sence kedi acıkmış mıdır?"

Sizce hangi yaklaşımla hem çocuğunuzla iletişiminiz kuvvetlenmiş hem de doğru üretime maruz bırakmış olursunuz? En önemlisi kendinizi çocuğunuz yerine koyduğunuzda, size hangi yaklaşımla yaklaşılmasını isterdiniz?

2. Okula Başlamayı Beklemeyin!

Maalesef, kliniğe başvuran ailelerden en sık duyduğum şey "Okula başlasın geçer dediler ama geçmedi." ifadesidir. Çocuğunuzun sesleri üretememesindeki sebep okuma-yazma bilmemesi değildir. Bazı sesleri üretemeyen çocuklar okula başladığında, yazım hataları, okumayı anlamakta zorluk ve akademik başarıda zorluklar görülebilir. Üstelik akranları çocuğunuzun söylediğini net olarak anlayamadığı için, çocuğunuz sosyal ilişkilerde de sorun yaşayabilir. Bu yüzden bu hataları fark ettiğiniz anda bir uzman desteği almak çok önemlidir.

3. Dil ve Konuşma Terapistine Başvurun

Yukarıda anlattığım her madde, yanlış bir yöntem uygulamamanız için hazırlanmış "ilk yardım" gibidir. Asıl yapmanız gereken bir "ambulans" çağırmaktır. Yani bir dil ve konuşma terapistine gitmektir.